Blog van Julian

In Park De Weezenlanden te Zwolle werd al een aantal dagen een Witoogeend Aythya nyroca gezien. Als je dan toch op enkele minuten lopen van het zeldzame eendje bent is 'ie mooi mee te pakken. Dit is een mannetje. De ogen van het vrouwtje zijn niet wit. De soort is voor een ongeoefend oog al gauw te verwarren met vrouwtjes van de Kuifeend maar deze hebben gele ogen, een verenpak waarvan de tinten minder warm roodbruin zijn en geen groot wit vlak onder de staart. Dat laatste is bij het Zwolse mannetje niet te zien op bovenstaande foto. In februari 2019 fotografeerde ik bij Ommen een vrouwtje van deze soort. Op onderstaande foto is zowel de witte 'kont' te zien als het donkere oogje waardoor je weet dat het geen man is.

Op vakantie in Zuid-Limburg (met uitstapjes naar het aangrenzende buitenland) hebben we fanatiek waarnemingen geregistreerd. Hieronder een gedeelte van de resultaten.
Deze pagina op globaalverhaal.nl bevat kaarten met kilometerhokken per soort waarbinnen we deze hebben vastgesteld in de drielandenregio (en eventueel langs de route van/naar Groningen) tussen 31 juli en 15 augustus 2020. Enkel de soorten die we minstens 30 keer hebben waargenomen en/of minimaal in 10 kilometerhokken zijn tegengekomen staan vermeld in de overzichtstabel. De verzamelde dataset omvat ruim 15000 waarnemingen van zo'n 500 soorten. Deze gegevens zijn reeds grotendeels verwerkt in het systeem van Observation International (Waarneming.nl, Waarnemingen.be en Observation.org).

Bron: eigen data, verzameld met Waarneming.nl.

Kompassla Lactuca serriola.

Wilde peen Daucus carota subsp. carota. Veelvoorkomend in wegbermen; één van de soorten die prima in kaart te brengen is door geoefende bijrijders met behulp van ObsMapp. Zo wordt reistijd efficiënt benut.

Paardenkastanjemineermot Cameraria ohridella. Het typische vraatbeeld in de bladeren van Paardenkastanjes is ook vanuit de auto goed te herkennen.

Bramensprinkhaan Pholidoptera griseoaptera. In totaal 'zagen' (meeste waarnemingen aan de hand van het soort-specifieke geluid) we 17 soorten uit de groep Sprinkhanen (14) en Krekels (3) waaronder de Boomkrekel Oecanthus pellucens in de buurt van het kampeerterrein.

Groot dooiermos Xanthoria parietina.

Leuke bijvangst van het nachtvlinderen in Baalder (gemeente Hardenberg): Neushoornkever Oryctes nasicornis (vrouwtje).

Toevallig?
Bovenstaande kever liet zich exact een jaar later zien dan het mannetje hieronder (eveneens in Baalder):

Neushoornkever Oryctes nasicornis (mannetje); 15 juni 2019.

De Ringelrups Malacosoma neustria heeft normaal gesproken duidelijke dwarslijnen over de voorvleugel (foto hierboven, Baalder, 31 mei 2018) maar nu kwam ik een afwijkend beestje tegen (foto hieronder, Baalder, 15 juni 2020).

Vooral in het verleden werden de verschillende ‘kleurvormen’ van nachtvlinders bestudeerd en beschreven. Deze komt in de buurt van f. unicolor maar de oranje vlam is niet aangetroffen bij dergelijke exemplaren in de collectie van Naturalis. Een andere optie is f. ochracea-unicolor. Met dank aan Rob de Vos (collectiebeheerder) voor het uitzoeken.

Met Ron opzoek geweest naar de Elzenwespvlinder Synanthedon spheciformis en met succes! Beerze (gemeente Ommen).

Deze Atalanta (Vanessa atalanta) fladderde rond in de buurt van Natuuractiviteitencentrum De Koppel. Het vreemde is dat dit exemplaar nog helemaal gaaf en vers is. Tegenwoordig overwintert de soort vaker in ons land nadat hij voorheen (net als de Distelvlinder) vanuit zuidelijke streken moest komen (naast trekvogels bestaan er dus trekvlinders). Over dat overwinteren lees ik echter dat ‘ie dat als imago (volwassen vlinder) doet maar dat verklaart niet hoe deze zo “nieuw” kan zijn. Mogelijk heeft hij als pop overwinterd doordat het zo’n zacht najaar was. Bij deze de oproep om de komende tijd goed op verse Atalanta’s te letten en proberen ze te fotograferen. De waarnemingen kunnen worden geregistreerd op Waarneming.nl (https://waarneming.nl/).

De zuidpier van IJmuiden is één van m´n favoriete plekken om vogels te kijken. Naast de gebruikelijke Oeverpiepers, Paarse strandlopers, Steenlopers en Drieteenstrandlopers heeft die locatie andere interessante soorten te bieden voor “binnenlanders” als ik. Je weet vooraf echter niet wat er aan zeevogels langs gaat komen. Soms erg dichtbij. Vandaag verrast door Roodkeelduikers, Zeekoet, Kleine Alk en Alk.

De eerste keer dat het me lukte een levende Zeekoet (Uria aalge) te fotograferen. Het dier leek geïnteresseerd in dat vreemde figuur dat naar hem staarde vanaf een lange strook land die ineens opdoemde in z'n zwemwater.

Van de Roodkeelduiker (Gavia stellata) zwommen verscheidene exemplaren rond de pier.

Vanochtend hadden enkele waarnemers een paar Kleine Alken (Alle alle) zien langsvliegen. Twee vogelaars die ook al een tijd aan het posten waren vertelden desgevraagd dat ze minder geluk hadden. Hoe gaaf is het dan om zelf een exemplaar te vinden pal naast de kant?

Zowel de Kleine Alk als z'n grotere broer -Alk (Alca torda)- had ik nog niet eerder gezien. Al met al een mooi resultaat voor 'n middagje langs de kust!

Vanavond bezocht de zeer zeldzame Spinaziemot (Spoladea recurvalis) ons vlinderlaken in de tuin van Natuuractiviteitencentrum De Koppel.
Dit is voor zover ik kan nagaan de 11e waarneming van deze soort in ons land en de 1e voor Overijssel.

Ook een trekvlinder maar minder zeldzaam: Oranje kruidenmot (Udea ferrugalis).

De Getekende gamma-uil (Macdunnoughia confusa) heeft in tegenstelling tot de gewonere Gamma-uil géén Y-figuur centraal op de vleugel maar daarvoor in plaats een soort verdikt streepje.

Roodkopwinteruil (Conistra erythrocephala); mijn enige nieuwe soort van deze avond (de Spinaziemot kende ik al van Qatar: link naar waarneming).

Mooie groep van de vrij zeldzame Spechtinktzwam (Coprinopsis picacea) bij de Gooiermars, Deventer. Het belangrijkste leefgebied van deze soort in ons land lijkt rondom de IJssel te liggen: https://www.verspreidingsatlas.nl/0026550

Russische Kauw (Coloeus monedula soemmerringii) in 't Vechtpark.

Overgang tussen de donkergrijze buik/borst en lichtgrijze kop/wang abrupt (ter hoogte van de in de ondernek duidelijk begrensde, witte halsstreep die vooraan het breedst is); deze contrasteren (adult Noordse kauw heeft ’n donkerder wang en lichtere borst waardoor de overgang tussen de onderdelen en kop meer geleidelijk verloopt). https://calidris.home.xs4all.nl/Russische_kauw.htm

Het contrast valt in ’t veld al op. Foeragerend in groep Roeken en Kauwen waarvan een aantal Noordse. In de buurt van het kijkscherm (exacte locatie: link naar waarneming). Daar kun je elk najaar Noordse kauwen vinden maar Russen hebben we minder vaak.

Onze standaardbroedvogels (Westerse kauwen Coloeus monedula spermologus) missen de witte (of grijze) halsband die adulte Russische en Noordse kauwen Coloeus monedula monedula (in mindere of meerdere mate; kan bij Noordse niet meer dan een grijs vlekkie aan weerszijden van de hals zijn) hebben. Ook missen onvolwassen vogels van alle drie de ondersoorten deze.

Twee Wilgengouduilen (Xanthia togata) op het laken tijdens het maandelijkse nachtvlinderonderzoek in de Rheezermaten.

Prachtige diertjes!

"De voorlopige winnaars van een warm 2019"
http://microvlinders.nl/nieuws/nieuws.php?id=105

Mooi artikel van Tymo Muus over drie nachtvlindersoorten die met een stevige opmars bezig zijn in ons land.
Van deze drie -de Lichte dikkopmot (Scythris limbella), Levervlekmot (Ancylosis oblitella) en 't Bietzandvleugeltje (Scrobipalpa ocellatella)- zijn die laatste twee dit jaar tevens toegevoegd aan de nachtvlinderlijst van de gemeente Hardenberg (https://ivnhardenberg.waarneming.nl/soortenlijst_wg_v3.php?g=8). Nu de Lichte dikkopmot nog!

Levervlekmot (Ancylosis oblitella) in het Vechtpark op 25 juni 2019.

Bietzandvleugeltje (Scrobipalpa ocellatella) tijdens de Nationale Nachtvlindernacht bij de Haarplas (boswachterij Hardenberg), afgelopen zaterdagavond (31 augustus).

Bladmijn -inclusief rups- van de Printplaatmot (Phyllocnistis xenia) op Witte abeel (Populus alba) in Baalder. Nieuwe nachtvlindersoort voor de gemeente Hardenberg (http://microvlinders.nl/soorten/species_maps.php?speciescode=130850 en https://ivnhardenberg.waarneming.nl/soortenlijst_wg_v3.php?g=8). Exacte locatie: https://ivnhardenberg.waarneming.nl/waarneming/view/176028259.

Vanaf de fiets zag ik iets opvallends zitten langs de Woudbloemweg in het Colenbrandersbos (Dedemsvaart). Meteen omgedraaid om te kijken wat het is en dat was de moeite waard: Ladderboktor (Saperda scalaris).

Waarom de nachtvlinder Asteroscopus sphinx de Nederlandse naam “Kromzitter” heeft gekregen begrijp je wanneer je de rups ziet. Rheezermaten, vanmiddag.

Foto van de volwassen vlinder: Rheezermaten, 6 november 2018.